Sprawiedliwość została utworzona od przymiotnika sprawiedliwy, który jest zapożyczeniem czeskim do polszczyzny z XV w. Sprawiedliwy znaczył ‘uczciwy, prawy’, ‘zgodny z przepisami prawa’ (W. Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005).

W językach słowiańskich prawo było utożsamiane ze sprawiedliwością.

Prawy (z którego prawo powstało) początkowo znaczył to, co dziś znaczy prosty – ze znaczenia ‘prosty’ rozwinęło się kolejne: ‘właściwy, taki, jak należy’, z którego z kolei wytworzyło się współczesne ‘uczciwy, szlachetny’.

Fraza „prawo i sprawiedliwość” prawnikom, a zwłaszcza filozofom prawa, od początku powinna się wydawać nieco podejrzana z logicznego i praktycznego punktu widzenia – sugeruje bowiem, że sprawiedliwość jest czymś odrębnym od prawa i odwrotnie (Prawo i Sprawiedliwość – wewnętrzna sprzeczność? J. Zajadło Kultura Liberalna).

G. Radbruch (niemiecki filozof i profesor prawa) nigdy nie użyłby formuły „prawo i sprawiedliwość”, ponieważ sprawiedliwość była dla niego immanentną częścią idei prawa, obok pewności i celowości. Tym samym prawo jest podstawową i właściwie jedyną formą urzeczywistniania sprawiedliwości, ponieważ chodzi mu zwłaszcza o sprawiedliwość w znaczeniu równości wobec prawa, chociaż nie tylko.