Czy muszę złożyć sprawozdanie o wytworzonych odpadach w BDO? Gdzie i do kiedy składa się sprawozdania? Co dalej z moim sprawozdaniem? Co mi grozi za niezłożenie sprawozdania w terminie?

W tym roku przedsiębiorcy po raz pierwszy złożą roczne sprawozdania o wytwarzanych odpadach i sposobie ich zagospodarowania całkowicie elektronicznie. Sprawozdania należy składać za pośrednictwem indywidualnego konta w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO).

Czy muszę złożyć sprawozdanie odpadowe? Roczne sprawozdanie o wytworzonych odpadach i o gospodarowaniu odpadami zobowiązane są złożyć następujące podmioty:

• podmioty wytwarzające odpady, jeśli zobowiązane są do prowadzenia ewidencji odpadów;
• podmioty prowadzące działalność w zakresie zbierania i przetwarzania odpadów, jeżeli są zobowiązane do prowadzenia ewidencji odpadów, z której to grupy wyłączono podmioty odbierające odpady komunalne;
• podmioty prowadzące działalność polegającą na wydobywaniu odpadów ze składowiska odpadów lub ze zwałowiska odpadów, prowadzące tego rodzaju działalność na podstawie zgody na wydobywanie odpadów lub decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska odpadów w fazie poeksploatacyjnej.

W praktyce oznacza to, że sprawozdań nie będą musiały składać podmioty, które w ubiegłym roku kalendarzowym wytworzyły odpady w ilościach mniejszych niż te określone w Rozporządzeniu Ministra Klimatu w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów z dnia 23 grudnia 2019 r. Sprawozdań nie będą musiały składać również podmioty, które w roku ubiegłym nie przekazały do zagospodarowania, czy to firmie odbierającej od nich śmieci czy osobie fizycznej, żadnych śmieci. Przedsiębiorca może bowiem wytworzyć odpady i magazynować je przez określony czas. Czas ten wynosi dla odpadów niebezpiecznych, łatwopalnych, zmieszanych odpadów komunalnych i śmieci pochodzących z przetworzenia odpadów komunalnych 1 rok oraz 3 lata dla pozostałych odpadów.

Gdzie składania się sprawozdania? Sprawozdania odpadowe przedsiębiorcy składają do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce wytwarzania, zbierania lub przetwarzania odpadów. W praktyce często zdarza się, że śmieci powstają w innym miejscu niż siedziba danej firmy. Takim przykładem są np. zakłady produkcyjne znajdujące poza siedziba przedsiębiorcy. W takim przypadku koniecznym jest dodanie w systemie BDO nowego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, poza siedzibą. Miejsce to może znajdować się w innym województwie niż to, w którym położona jest siedziba spółki. Wtedy sprawozdanie z dodatkowego miejsca prowadzenia działalności złożymy do marszałka województwa, na którym położone jest w/w dodatkowe miejsce prowadzenia działalności.

Jeśli chodzi o siedzibę może okazać się natomiast, że śmieci tam wytwarzane mieszczą się w ilościach dopuszczalnych przez Rozporządzenie Ministra Klimatu Wtedy sprawozdania odpadowego dla siedziby nie złożymy w ogóle.

Kiedy upływa termin na złożenia sprawozdania odpadowego? W tym roku, w ramach działań osłonowych dla przedsiębiorców w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, wyjątkowo, przesunięto termin złożenia sprawozdań do 31 października 2020 r. za rok 2019. Termin ten ustawowo upływa z dniem 15 marca każdego roku za poprzedni rok kalendarzowy.

Działania osłonowe, ale nie do końca. Warto zauważyć bowiem, że w ramach w/w działań przesunięto jedynie termin złożenia sprawozdań odpadowych. Nie przesunięto natomiast terminu uiszczenia opłaty rocznej, która dla małych przedsiębiorców wynosi aktualnie 100 zł, a dla tych większych 300 zł.

Podobny zabieg zastosowano również w odniesieniu do sprawozdań opakowaniowych. Przesunięto termin złożenia sprawozdań na dzień 11 września 2020 r., przy czym nie przesunięto terminu na uiszczenie opłaty produktowej, która przecież jest ściśle związana z samym procesem złożenia sprawozdania opakowaniowego. W konsekwencji tego, przedsiębiorcy, którzy zapłacili opłatę produktową w dniu złożenia sprawozdania opakowaniowego zobowiązani będą do zapłaty odsetek za opóźnienie w zapłacie za okres od 15 marca do dnia zapłaty. O zaległe odsetki urząd na pewno się upomni.

Co dalej? Informacje zawarte w sprawozdaniach mają być następnie sprawdzane przez Urząd  Marszałkowski województwa, z pewnymi wyjątkami, w terminie do dnia 30 września następnego roku. Jeśli, urząd marszałkowski stwierdzi, że informacje zawarte w sprawozdaniu są niezgodne ze stanem faktycznym, marszałek województwa wezwie podmiot za pośrednictwem konta przedsiębiorcy w BDO do korekty sprawozdania, określając termin przekazania korekty nie dłuższy niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania. Zdarza się, że o konieczności dokonania korekty urząd poinformuje przedsiębiorcę w formie wiadomości e-mail na adres mailowy podany w BDO. Nie zapomnij zatem sprawdzać swojego konta w systemie BDO, jak również poczty e-mail.

W formie elektronicznej podmioty zobowiązane będą złożyć również korektę sprawozdania. W przypadku niedokonania korekty sprawozdania w w/w terminie, marszałek przyjmie, że dany posiadacz odpadów nie wywiązał się z obowiązku przekazania sprawozdania.

Co mi grozi za niezłożenie sprawozdania? Zgodnie z ustawą o odpadach, niezłożenie rocznego sprawozdania o odpadach stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny. Karze aresztu albo grzywny podlega również ten, kto gospodaruje odpadami niezgodnie z informacjami zgłoszonymi do rejestru. Ustawa o odpadach przewiduje także szereg kar administracyjnych m.in. za zmianę klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne w wyniku poddawania ich różnego rodzaju procesom przetwarzania, mieszanie odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów, mieszanie odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne lub mieszanie odpadów niebezpiecznych z substancjami czy też za transport i magazynowanie odpadów niezgodnie z wymaganiami.

Radca prawny Marta Rochala